zondag 16 februari 2014

Ontmoeting aan de Border-line

Deze keer een verhaal. In verschillende versies ingeleverd voor verhalenwedstrijden. 'Ontmoeting aan de Border-line' is de titel. Het gaat over de ontmoeting met iemand tijdens een groepswandelreis lang geleden. Deze ontmoeting-op-reis wordt tot een levensreis vol hernieuwde ontmoetingen na volstrekt onverwachtse als afwijzingen aanvoelende distantiëringen.

Verhaal:
I

Het klopt. Een lichtgrijze Hyundai scheurt daar bij de stoplichten de bocht om, de Bahnhofstrasse in. Ze zou omstreeks een uur vrij zijn van school en vast hier langs komen, wanneer ze direct naar huis zou gaan. Alleen zij rijdt zo. Stevig, maar zeer gedegen. Niet enkel de auto is te herkennen. Ook het briefje achter de ruitenwisser is vanaf redelijk grote afstand te zien. Alleen: zij heeft het briefje dus kennelijk niet gevonden en gelezen.
De auto rijdt even stevig voorbij, als hij de bocht om gekomen is. De autoruiten spiegelen en het is onmogelijk te zien wie achter het stuur zit. Laat staan of de bestuurder een hand opsteekt of anderzins laat merken te hebben gezien wie daar op de stoep staat.
Zal ze ergens omkeren en terug komen rijden?... Ja hoor, uit de verte weliswaar niet goed te herkennen welk merk het precies is, maar er komt een lichtgrijze auto aanrijden. De lichten knipperen. Hij draait linksaf een parkeergelegenheid op. Ze stapt uit. Gekleed in haar keurige blauwsatijnen schoolkleding. Nylons aan haar benen. Haar met de bekende fel blonde lokken omzoomd gezicht niet zozeer uitnodigend, maar wel betrokken op wat op haar af komt, ietwat gespannen misschien. Ze komt verrassend zelfverzekerd aanlopen. Haar armen uitgebreid die eindigen in een gevoelvolle omarming. De verrassing is compleet. Er is nog zoveel gevoel aanwezig. Ze is niet verdwenen.

II

Het is dertien jaar geleden. Ik ga deelnemen aan een groeps-wandeltocht met als uitgangspunt het dorp Seahouses, aan de kust van Noord-Oost Engeland, niet zover van de Scottish Borders. Dat is het grensgebied tussen Schotland en Engeland, de Border-line. Een betrekkelijk leeg landschap met veel ups and downs en van tijd tot tijd om een hoek van de weg plotseling tevoorschijn komende dorpen en stadjes. Het is een enigszins miezerige zaterdagmiddag. Om een uur of zes is afgesproken om elkaar te ontmoeten in een ruimte achter de bar van het hotel dat ons onderdak zal bieden.
Het is nog wat vroeg in de middag, als ik om Newcastle heen gereden ben met mijn rode Citroën VISA. Seahouses is niet heel ver meer. Dan nog maar wat sight-seeing bedrijven. Een vissersdorp in. Natte, glibberige straatjes, hier en daar met pleisterwerk in het asfalt. De auto ergens bij de verlaten voormalige vissershaven neergezet. Huizen even grijs en grauw als de lucht die er boven hangt. In de haven liggen enkele schepen. Verschillende al zo roestig dat je al gauw denkt: het gaat absoluut niet goed met de visserij hier. Wel typisch Engelse atmosfeer. Hier en daar een pub met een beschilderd uithangbord. De onmisbare fish and chips-tent. De buitenkant al even vettig als de binnenkant doet vermoeden. Zal het in Seahouses ook zo zijn?

Om even over zessen loop ik de ontmoetingsruimte in. Aan de late kant. Iedereen zit al. Reisbegeleider Andy, in zijn dagelijkse leven postbode en dan meestal onderweg door het Engelse land in zo'n rode bestelauto met Royal Mail erop, stelt zich voor. Van zijn broer, de reisorganisator, mag hij het eens proberen, het begeleiden van een wandelreis. Hij adviseert ons met klem om goed schoeisel te dragen. Na enkele dagen zijn het wel zijn schoenen die kapot gaan. Het haardvuur brandt. Een beetje schemerig al. Er is nog net een stoel over. Naast een vanwege haar fel blonde haar en diep-blauwe ogen in het oog vallende verschijning. De toespraak is niet echt interessant. Interessanter is wat anders, het snel op gang komende contact. Ze blijkt een vrouw uit het Oosten van Duitsland te zijn. Gepokt en gemazeld in de teloor gegane DDR. Een land waar ik veel contacten had, maar nog nooit met een SED*-lid. Zij was een SED-vrouw. Hoe verwerkt zij een en ander? Lerares Engels geworden. Lerares Russisch worden kon ze wel vergeten. Praten vanaf het begin. Diepgaande belangstelling voor de wereld in verandering. Gekleed in een zwart-fluwelen jurk die veel been bloot laat. Een zachte geur om zich heen. Ze maakt de reis met haar man, een voormalige NVA*-officier, de vader van haar kinderen. Kunnen ze wel verder samen? Het op gang komend gesprek gaat met tussenpozen door: aan tafel, onderweg, 's avonds in de pub of met zijn drieën in een gemeenschapsruimte, ondertussen genietend van de ondergaande zon. Wat een vrouw!

III

De week is afgelopen. Ik bied aan hen naar het station in Berwick-upon-Tweed te brengen. Een bijzonder Borders-stadje. De trein naar Edinburgh rijdt in een boog langs en door het stadje, over een verhoogde baan en verderop over zo'n brug met stenen bogen. We staan te wachten. en dat wil zeggen we staan in al zijn landerigheid die daar bij hoort te wachten op een afscheid. Waar zullen we het nu nog eens over hebben? Dit is het dan wel? Dan grabbelt zij, zoals vrouwen dat overal op de wereld kunnen, in haar handtas en zoekt naar iets. Een agenda komt tevoorschijn. 'Zullen we maar adressen uitwisselen? Of wil je het hier bij laten?' Ze wil niet in het niets verdwijnen. Ze wilde nog wel mee naar het Lakedistrict aan de Westkust aan de andere kant van de Borders, mijn volgende vakantiebestemming. Was dat schertsend bedoeld? De trein rijdt binnen. Ze stappen in. Het fluitsignaal klinkt.

IV

Dertien jaar verder. We hebben elkaar weer gevonden. Zij het via diverse hernieuwde ontmoetingen na een plotseling elkaar weer uit het vizier raken. Ze verhuist naar het Zwarte Woud en wordt lerares op een gymnasium in St.Georgen. Ik ben getuige van haar gang naar het sollicitatiegesprek. Ze zal in september beginnen. Het gaat heel snel allemaal. Ik zal ook komen. Op een zaterdagavond niet lang daarvoor een buitengewoon levendig en enthousiast telefoongesprek over hoe dat zal kunnen zijn. Maandag een mailtje: 'kom maar niet'. Wat nu dan weer? Opnieuw sta ik zonder adres, nu omdat ik daar moeite mee heb. Ze reageert nergens meer op. Niet telefonisch, niet per mail. Er zit niets anders op. Op een zondag stap ik in de auto en scheur non-stop naar Zuid-Duitsland. Haar school weet ik tenminste. Zal ze opnieuw verdwijnen, de border over?'

* SED - Sozialistische Einheitspartei Deuitschlands
* NVA - Nationale Volksarmee